لطفا صبر کنید ...

شما تنها یک قدم تا تنظیم وصیت نامه آنلاین و رایگان خود فاصله دارید. برای شروع اینجا کلیک کنید

تمامی آنچه در مورد انحصار وراثت نیاز دارید بدانید
دسته بندی: مقالات، تاریخ انتشار: 1400/02/10، آخرین بروزرسانی: 1400/08/20 ساعت 04:35 ق.ظ
بازگشت به صفحه قبل بازگشت به لیست مطالب پرینت این صفحه به اشتراک گذاری این صفحه در فیسبوک به اشتراک گذاری این صفحه در تلگرام به اشتراک گذاری این صفحه در واتس اپ به اشتراک گذاری این صفحه در توییتر بزرگ کردن اندازه قلم کوچک کردن اندازه قلم کپی لینک این صفحه 


انحصار وراثت چیست؟

اموال افراد به موت حقیقی یا فرضی به ارث می رسد. پس از اینکه شخصی فوت کرد باید ورثه متوفی تعیین شوند تا بتوان با تعیین سهم الارث افراد، ارث را تقسیم کرد و برای ماترک تعیین و تکلیف کرد که انحصار وراثت نامیده می شود. موت فرضی اشاره به زمانی دارد فرد غایب بر اساس قانون و با شرایط خاصی به حکم دادگاه مرده فرض شود. اگر شخصی غایب مفقودالاثر باشد اموالش تقسیم نمی شود مگر بعد از ثابت شدن فوت او و یا گذشت یک مدت زمانی که عادتا چنین شخصی بعد از آن زنده نمی‎ماند.

 

گواهی انحصار وراثت چیست؟
 همین حالا در «وصیت ساز» عضو شوید و وصیت نامه خود را آنلاین و رایگان تنظیم کنید. برای شروع اینجا کلیک کنید.

وقتی دادگاه وراث را تعیین می کند یک گواهی تحت عنوان گواهی انحصار وراثت صادر می شود.  برای درخواست این گواهی هر یک از ورثه و یا هر فردی که در مال متوفی ذی نفع است و سهمی دارد می تواند اقدام کند. برای مثال طلبکاران و یا شخصی که مسیول اجرای وصیت است و یا کسی که برای او وصیتی انجام شده می تواند از دادگاه درخواست کند. این گواهی توسط شورای حل اختلاف در محل فرد فوت شده صادر می شود که در این گواهی میزان ارثی که به سهم الارث دریافت می کنند مشخص می گردد.

 

لزوم داشتن گواهی انحصار وراثت

برای انجام دادن تمامی امور حقوقی، امور بانکی و امور ثبتی و … گواهی الزامی است. در صورت عدم اقدام به دریافت گواهی، امکان تقسیم و یا انتقال ترکه و انجام اموری که مربوط به ادارات دولتی و بانک ها است، وجود نخواهد داشت.

 

انواع گواهی انحصار ورثه

با توجه به دارایی و اموال متوفی گواهی انحصار وراثت محدود و نامحدود صادر می گردد. در صورتی که  متوفی دارای اموال باشد، گواهی انحصار ورثه نامحدود صادر می شود و در آینده برای فروش اموال به ارث رسیده شده، نیاز به این نوع گواهی هست. تفاوتی بین این دو نوع گواهی در مدت زمان صدور و انتشار آگهی است. اخذ گواهی حصر وراثت نامحدود حدود یک ماه زمان می برد ولی برای اخذ گواهی محدود یک هفته زمان کافیست.

 

وارث کیست؟

به واسطه نسب و سبب افراد از یکدیگر ارث می برند. مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی تنها درصورتی مستقر می شود که حقوق و دیون ترکه ادا شود. این حقوق و دیون شامل مواردی مانند: قیمت کفن میت، دیون مالی متوفی و وصایای متوفی تا ثلث ترکه است. تا زمانی که دیون متوفی پرداخت نشود هیچ کدام از ورثه نمی توانند نسبت به اموال معامله ای انجام دهند. اگر تا قبل از این نسبت به اعیان ترکه معاملاتی کنند این معاملا ناقد نیست و افراد صاحب دین می توانند این معاملات را برهم بزنند. اگر تاریخ فوت اشخاصی که از یکدیگر ارث می برند مجهول باشد و تقدم و تاخر آن معلوم نباشد، اشخاص مزبور از یکدیگر ارث نمی برند، مگر در موارد خاصی مانند غرق شدن دو نفر که در ماده 873 قانون مدنی به آن اشاره شده است. علاوه بر این اگر اشخاصی که بین آن ها توارث وجود دارد بمیرند و تاریخ فوت یکی معلوم و تاریخ فوت دیگری از جهت تقدم یا تاخر مجهول باشد، فقط آن شخصی که تاریخ فوت مجهول است از دیگری ارث می برد.

وراث طبق قانون مدنی به سه دسته تقسیم می شود:

دسته اول: همسر، پدر و مادر، فرزندان و یا نوه ها

دسته دوم: پدربزرگ و مادربزرگ، همسر، خواهر و برادر

دسته سوم: همسر، عمه، عمو، دایی، خاله متوفقی

 

ارث زن از شوهر به چه صورت است؟

اگر مردی فوت کند و از زنش فرزند و نوه ای نداشته باشد، از ارث مرد، یک چهارم به زن تعلق می گیرد. ولی اگر زن و مرد صاحب فرزندی باشند، زن یک هشتم از اموال منقول و غیر منقول را به ارث می برد.

اگر مردی چندین زن داشته باشد، میزان ارث هریک چگونه است؟

تمامی زن ها شامل ارث می شوند، از آنجا که زن یک هشتم از اموال همسرش را به ارث می برد، یک هشتم از کل اموال بین چندین زن به طور مساوی تقسیم خواهد شد.

میزان سهم الارث:

وارث: مادر

سهم الارث: با وجود فرزند: یک ششم / بدون فرزند: یک سوم

وارث: زوج

سهم الارث: با وجود فرزند: یک چهارم / بدون فرزند: یک دوم

وارث: زوجه

سهم الارث: با وجود فرزند: یک هشتم / بدون فرزند: یک چهارم

موارد محرومیت از ارث

  • کفر
  •  قتل
  •  برده بودن
  •  لعان
  •  زنا

  • مراحل انحصار وراثت چگونه است؟

    در ابتدا برای درخواست باید به مرجع صالح مراجعه کرد. بر اساس ماده 11 قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1387، شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی مرجع صالح به رسیدگی برای صدور گواهی است. به این منظور شخص درخواست دهنده باید به صورت کتبی تمام اطلاعات خود و شخص متوفی را نوشته و به شورا تحویل دهد. برای انحصار ورثه باید همه اموال و دارایی های منقول و غیرمنقول متوفی لیست شود و این لیست به اداره دارایی محل سکونت متوفی تحویل داده شود. پس از آن با ارایه مدارک مورد نیاز، برای تنظیم دادخواست اقدام می شود. به همین منظور باید در فرم مخصوص دادگاه دادخواستی تحت عنوان درخواست انحصار ورثه تنظیم شود و به مرجع صالح تحویل داده شود. پس از پرداخت هزینه چاپ از طرف درخواست دهنده، در یک روزنامه کثیرالانتشار آگهی می شود که اگر متوفی ورثه دیگری دارد و آگاه شود. اگر بعد از یک ماه کسی به این آگهی منتشر شده اعتراض نکند و پیگیری نکند دادگاه تشکیل می شود و گواهی توسط قاضی صادر می شود. براساس قانون جدید فوت شدگان بعد از سال 95، شامل مالیات بر ارث برای اخذ گواهی نمی شوند.

    در صورت وجود وکیل انحصار وراثت تمامی مراحل به عهده وکیل ارث است.

     چه مدارکی برای انحصار وراثت لازم است؟

    برای درخواست باید مدارک زیر را به دادگاه ارایه کرد:

    1- اصل و کپی برابر اصل گواهی فوت: در سیستم ثبت احوال فوت شخص متوفی ثبت می شود و با باطل شدن شناسنامه گواهی فوت او به وراث داده می شود. برای درخواست باید این گواهی و کپی برابر اصل آن را به همراه داشته باشید. علاوه بر این باید کپی عقدنامه همسر دایمی متوفی هم به دادخواست ضمیمیه شود. زیرا مهریه یکی از دیون ممتاز است و باید قبل از تقسیم ترکه از اموال برداشته شود.

    2- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی همه افرادی که ورثه متوفی هستند

    3- استشهادیه محضری: لازم است که در فرم دادگاه نام همه وراث نوشته شود و دو نفر که ورثه و فرد متوفی را می شناسند این فرم را امضا کنند. این امضا باید در دفتر اسناد رسمی انجام شود و باید به شکل رسمی باشد و نه عادی. در حقیقت این افراد امضا کننده شاهد شما هستند و باید در دفاتر اسناد رسمی امضای آن ها ثبت شود.

    4- رسید گواهی مالیاتی یا مالیات بر ارث

     

    هزینه انحصار وراثت چقدر است؟

    یکی از هزینه های جانبی ، هزینه چاپ آگهی در روزنامه است. علاوه بر این ممکن است به وکیل ارث نیاز باشد که هزینه مربوط به خودش را دارد. درخواست گواهی انحصار ورثه یک دعوای غیرمالی است و به همین دلیل هزینه دادرسی آن برهمین اساس تعیین می شود. این هزینه ممکن است بین 150 تا 200 هزارتومان و یا بیشتر باشد.

     

    چه کسانی می توانند به گواهی انحصار وراثت صادرشده اعتراض کنند؟

    ممکن است بنا به دلایلی کسی بخواهد به این گواهی اعتراض کند. اعتراض از سوی دادستان و یا افراد ذی نفع امکان پذیر است. برای مثال اگر برای یکی از ورثه محجور قیمی تعیین نشده باشد، امکان اعتراض وجود دارد. سوالی متداول که بسیار تکرار می شود این است که آیا امکان اعتراض به گواهی ارث وجود دارد؟ بله این امکان وجود خواهد داشت که هر فردی که به مفاد این گواهی اعتراض داشته باشد، می توان اعتراض خود را بیان کند و در جهت پیگیری اعتراض اقدام نماید.

     

    تقسیم ارث خانه چگونه انجام  می شود؟

    ارث خانه به این صورت است که در صورتی که متوفی دارای خانه باشد، همسر و فرزندان او در آن ملک شریک هستند. میزان ارث همسر از ملکی که از همسر خود به ارث برده است،  یک هشتم است. ارثیه خانه فرزندان نیز، پسر دو برابر  از دختر ارث می برد.

     

    نکات ارث خانه:

    براساس قوانین اگر همسر زنی فوت کند و همسر او در خانه فعلی سکونت داشته باشد، فرزندان می توانند از آن خانه به عنوان ارث استفاده نمایند، مگر اینکه مرد در وصیت نامه خود به این نکته اشاره کرده باشد که، همسرش می تواند تا زمان مرگش در آن خانه بماند و فرزندان بعد از مرگ مادر می تواند خانه پدری و ارث خود را بفروشند.

    اگر فرد متوفی، در زمان حیات خود، مقداری از خانه را به طور قانونی به همسر و یا فرزندانش انتقال داده  باشد و دلیل و اثباتی بر این امر وجود داشته باشد، تقسیم ارث خانه فقط برای چند دانگ باقی مانده انجام می شود.

    مورد دیگری که در ارث خانه وجود دارد این است که اگر آن ملک قابل افزار نباشد و نتوان از آن ملک سهمی مشخص برای ارث در نظر گرفت،  باید پس از فروش ملک، سهم هریک از وراث پرداخت شود.

    بهره گیری از یک وکیل ارث می تواند به تسهیل روند کار کمک فراوانی کند.

     

    آیا والدین توانایی محروم کردن فرزندان خود ارث را دارند؟

    بر اساس قانون مدنی والدین نمی توانند به واسطه وصیت، ورثه خود را از ارث محروم نمایند؛ زیرا چنین وصیتی نافذ نیست و قابلیت اجرا ندارد.

    به عبارت دیگر بر طبق ماده 837 قانون مدنی پدر نمی تواند در وصیت نامه خود یکی یا همه فرزندانش را از ارث محروم کند. در همین راستا اگر شخصی بخواهد کاری کند که فرزندش از اموال او چیزی به ارث نبرد و یا یکی از فرزندان سهم بیشتری از اموال را دریافت کند، می تواند از سایر راه های قانونی مانند عقد قرارداد صلح عمری این کار را انجام دهد. برای تنظیم این قرارداد و تقسیم اموال به صورت قانونی باید از وکیل ارث که در زمینه انحصار وراثت تخصص و تجربه دارد، کمک بگیرید.

     

    تعیین وضعیت اموال شخصی که دارای دو وصیت نامه است به کمک وکیل انحصار وراثت

    اگر شخصی دو وصیت نامه داشته باشد و وصیت دوم با وصیت اول مغایر باشد، با توجه به زمان تنظیم وصیت نامه، وصیت دوم صحیح و قابل اجرا خواهد بود. اما اگر هر دو وصیت نامه در یک روز تنظیم شده باشد و تقدم و تاخری وجود نداشته باشد، تا جایی که میان اجرای هردو تعارض ذاتی وجود نداشته باشد باید هردو را اجرا کرد.

    برای مثال در صورتیکه مورد ذکر شده در وصیت ها که مانع اجرای هردو شده مربوط به تجاوز موضوع آن ها از ثلث اموال باشد و تشخیص تقدم زمانی تنظیم وصیت نامه ها نیز ممکن نباشد، هردو وصیت قابل اجراست و از هردو به نسبت کسر می شود؛ به صورتیکه مجموع آن مورد از ثلث اموال تجاوز نکند.

    اما اگر تعارض ذاتی میان وصیت نامه ها وجود داشته باشد و تجمیع دو وصیت امکان پذیر نباشد، هر دو وصیت باطل خواهد بود.

    برای تشخیص ثلث اموال و تصمیم گیری در خصوص صحت یک وصیت نامه می توانید از وکیل انحصار وراثت مشاوره بگیرید. به طور کلی ملاک تعیین ثلث دارایی، زمان فوت موصی است و نه زمان تنظیم وصیت. برای تشخیص میزان ثلث اموال، دارایی خالص متوفی با کسر دیون و هزینه واجبات مالی و هزینه کفن و دفن، مشخص می شود.

     

    وظایف وکیل انحصار وراثت چیست؟

    یک وکیل ارث علاوه بر مشاوره حقوقی ، به موکل خود کمک می کند تا با در دست داشتن ادله کافی و مدارک لازم به طور صحیح برای انحصار ورثه اقدام کند. این امر بسیار مساله مهم و حیاتی است.

    گاهی دانستن یک قانون یا رویه می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای در نتیجه نهایی داشته باشد. اگر به طور صحیح و آگاهانه عمل نشود ممکن است ضرر جبران ناپذیری به حقوق ورثه وارد شود. در همین راستا برای انتخاب وکیل انحصار وراثت باید به سراغ فردی رفت که در این حوزه دارای تخصص و تجربه کافی باشد.

    وکیلی که با موضوع ارث و با قانون امور حسبی آشنایی کامل داشته باشد و نسبت به رویه قضایی دادگاه هم اطلاعات کافی داشته باشد می تواند به خوبی به احقاق حقوق موکلش کمک کند. پس از فوت یک فرد معمولا نزدیکان او مشکلات روحی و اجتماعی بسیاری دارند مساله انحصار ورثه و پیگیری های قضایی می تواند فشار روحی بیشتری به افراد وارد کند. علاوه بر این ممکن است با عدم همکاری ورثه مشکلاتی در روند صدور گواهی هم ایجاد شود. با در نظر گرفتن تمام این موارد برای کاهش آسیب های روحی و کوتاه شدن روند رسیدگی ضروری است که از یک وکیل ارث خبره و با تجربه در حیطه وراثت کمک بگیریم.



    منبع: پرتال حقوقی سرا [لینک]





    تبلیغات و آگهی ها


    «شجره ساز» نام اولین و تنها سرویس فارسی زبان برای ساخت شجره نامه های برخط برای ایرانیان است. شما در وب سایت و اپلیکیشن موبایل «شجره ساز» میتوانید به ر...

    شما می توانید با تبلیغ در «وصیت ساز» کسب و کار خود را رونق ببخشید.

    حمایت از موجودات زنده جزیی از وظایف انسانی ما است ولی بسیاری از ما تنها به جنبه مادی آن توجه میکنیم. وب سایت «مای ملو» از آن دسته سرویس هایی است که از...