نظر به ضرورت تنظیم وصیتنامه بعنوان یک اصل شرعی و فرهنگی برای هر فرد مسلمان و لزوم آشنایی هموطنان عزیز مواردی به شرح ذیل اعلام می گردد :
طبق قوانین ایران وصیت هر تبعه ایرانی تنها در مورد یک سوم اموال منقول مانند خودرو و وجه نقد و ... و غیر منقول مانند زمین، ملک و خانه و آپارتمان و ... قابل قبول و نافذ است مگر این که مابقی وراث اجازه رسمی داده باشند.
موضوع وصیتنامه در مواد 825 الی 860 قانون مدنی مطرح که ذیلا به بخش های مهم انها اشاره می گردد و سپس انواع وصیتنامه (رسمی - عادی - سری) توضیح داده می شود .
ماده 825 - وصیتنامه بر دو قسم است : تملیکی و عهدی
ماده 826 - وصیت تملیکی عبارت است از اینکه کسی عین یا منفعتی از مال خود را برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجانا تملیک کند. وصیت عهدی عبارتست از اینکه شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مامور می نماید.
در متن زیر منظور از موصی، وصیت کننده است و کسی که وصیت تملیکی به نفع او تنظیم و تایید شده است موصی له نامیده می شود، مورد وصیت وصیت کننده (موصی) به کسی که به موجب وصیت عهدی ولی بر مورد ثلث مال و یا بر صغیر قرار داده می شود، وصی نامیده می شود .
ماده 837 - اگر کسی به موجب وصیت یک یا چند نفر از ورثه خود را از ارث محروم کند وصیت مزبور نافذ نیست (قابل قبول نیست) .
ماده 843 - وصیت به زیاده بر ثلث برکه نافذ نیست مگر به اجاره وراث و اگر بعضی از ورثه اجازه کند فقط به سهم او نافذ است .
انواع وصیتنامه :
شرایط وصیتنامه سری:
الف – وصیتنامه باید کتبی باشد خواه بخط وصیت کننده (موصی) و خواه بخط دیگری، این امر در صورتی است که موصی لال نباشد والا به استناد ماده 281 ق امور حسبی کسی که نمیتواند حرف بزند هرگاه بخواهد وصیتنامه سری تنظیم کند باید تمام وصیتنامه را به خط خود نوشته و امضاء نماید و نیز در حضور مامور کنسولی بنویسد که این برگ وصیتنامه اوست و مامور باید روی پاکت یا لفافیکه وصیتنامه در دست اوست بنویسد که عبارت مزبور را موصی در حضور او نوشته است. بنابراین وصیتنامه سری حتما بایستی به امضاء موصی برسد.
ب – طرز امانت گذاشتن وصیتنامه سری در نمایندگیها باین ترتیب است که پاکت یا لفافه حاوی وصیت لاک و مهر شود شخص امانت گذار شخصا روی پاکت تاریخ تسلیم امانت را با تمام حروف در حضور مامور قید نماید. مامور کنسولی بعداز تصدیق تاریخ، شماره ترتیبی امانت که در دفتر امانت قید میشود (مامور بایستی قبلا دفتر مستقلی را بنام دفتر امانت تنظیم و در آن اسم امانت گذار، تاریخ امانت و اسامی شهود را قید نماید و به امضاء امانت گذار و شهود برساند ) رسیدی که مشتمل بر نمره و مشخصات پاکت است به امانت گذار تحویل دهد. باستناد ماده 282 ق . امور حسبی وصیتنامه سری را موصی همه وقت می تواند به ترتیبی که برای استرداد اسناد امانتی مقرر است استرداد نماید ترتیب آن به این صورت است که در ستون ملاحظات دفتر امانت و در مقابل ثبتی که از امانت سند بعمل آمده شخصی که سند را پس می گیرد با حضور دو نفر شاهد رسید نوشته و آنرا امضاء نماید و تاریخ استرداد در ذیل رسید با تمام حروف قید گردد در خاتمه تصاویر نمونه ای در خصوص انواع وصیتنامه ، مشخصات دفتر امانت و رسید مربوطه جهت آشنایی بیشتر همکاران به پیوست ارسال میگردد .
برای تایید وصیت نامه و تصدیق امضاء آن ، حضور متقاضی با در دست داشتن اصل شناسنامه جدید و اصل گذرنامه ایرانی معتبر ، ضروری می باشد
قبول انجام تصدیق و تایید وصیتنامه مشروط به شروطی است و از جمله آنها احراز صحت و سلامت عقل و عدم اجبار شخصی است که قرار است وصیت کند و برخی شرایط دیگر
منبع: سرکنسولگری ایران در مونیح، آلمان [لینک]